Factor Architecten ontwerpt al jaren circulaire en duurzame projecten. Naar aanleiding van de Week van de Circulaire Economie ondertekent Factor het Manifest Circulaire architectuur van de Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus (BNA). Architect Mark van Westerlaak: “We vinden het onze verantwoordelijkheid om toekomstbestendige ontwerpen te maken, waarvoor circulair denken en doen essentieel is. De vijf principes uit het manifest verbinden de economische, sociale en ecologische aspecten van circulariteit die ook in ons werk steeds bij elkaar komen. De komende jaren zullen we met onze opdrachtgevers circulariteit een nog belangrijkere plaats geven in het ontwerpproces.”
Verantwoordelijkheid
Alle producten die in onze maatschappij worden gebruikt, komen voort uit ecosystemen. Het gebruik van deze producten belast de ecosystemen. Bouwwerken hebben naar verhouding een groot aandeel in deze belasting. Circulair bouwen kan dus ook een grote bijdrage leveren aan het beperken van de milieubelasting en het behoud van ecosystemen. Architect Annette Weerts: “Als architect leggen we de grondslag voor het gebouw en maken principiële keuzes. Daarin hebben we een grote verantwoordelijkheid. Bij Factor Architecten zijn we ons bewust van de verschillende fasen die het bouwwerk doorloopt: de ontwerpfase, de bouwfase, de gebruiksfase en het einde van de levensduur van het gebouw. Dit besef maakt dat we tijdens de ontwerpfase al inspelen op behoeften die tijdens de gebruiksfase kunnen ontstaan. Ook vergroten we zoveel mogelijk de waarde van de componenten waaruit het gebouw bestaat ná de gebruiksfase.”
Circulaire ervaring
Al in 2015 ontving Factor Architecten de “Gouden Kikker” duurzaamheidsprijs voor drinkwaterproductiebedrijf Vechterweerd. De jury roemde de samenwerking met omwonenden, de integratie in het landschap en de integrale benadering van duurzaamheid, waarbij zowel landschap, gebouw als de technische installatie en zowel de bouw als de exploitatie beoordeeld zijn.
Voor Beweegcentrum Formupgrade in Arnhem ontwierp Factor een gebouw met een uitbreidbare en herinvulbare hoofdstructuur. De gevel en binnenwanden zijn volledig demontabel en aanpasbaar, de installaties zijn eenvoudig aan te passen en te onderhouden en de plattegrond is dusdanig ontworpen dat uitbreiding goed mogelijk is. Daarnaast is gekeken naar besparing van materialen. Architect Mattijs Loor: “Wat je niet maakt, hoef je ook niet te betalen, dat was een belangrijk uitgangspunt bij het ontwerp. Het leidt tot een gebouw met een industriële uitstraling zonder dat dat ten koste gaat van de gebruikskwaliteit voor de sporter. Bovendien levert materiaal dat je niet gebruikt geen milieubelasting op.” Met hulp van adviseurs op het gebied van financiering van duurzame gebouwen werd het gebouw in basis al 30% energiezuiniger dan de actuele normen, waarna vervolgens nog bijna 200 zonnepanelen op het dak zijn toegevoegd.
Nog verstrekkender was het circulaire ontwerp voor een schakelstation voor Liander. In dit ontwerp is 83 procent van het toegepaste materiaal afkomstig uit donorgebouwen of -producten, hernieuwbare materialen en restmaterialen uit productieprocessen. Naast circulair materiaalgebruik is er ook gekeken naar de ecologische inpassing van het te bouwen gebouw in het landschap: het project draagt bij aan de biodiversiteit en de waterberging ter plekke.
Ontwikkelen en delen
Factor Architecten zet zich in voor het ontwikkelen en delen van kennis om steeds beter circulair te gaan bouwen, ook buiten de dagelijkse ontwerppraktijk. De architecten zijn actieve ambassadeurs van circulaire architectuur. De kennis wordt gedeeld met opdrachtgevers en projectpartners. Binnen het bedrijf krijgen studenten van HBO- en MBO-opleidingen de kans om ervaring met circulair ontwerpen op te doen. Adjunct-directeur Mark van Westerlaak zet zich met Groene Allianties De Liemers in voor samenwerking tussen bedrijven, organisaties en inwoners op het gebied van circulariteit en duurzaamheid.
Mark van Westerlaak: “Met de ondertekening van het Manifest Circulaire Architectuur onderstrepen we de relevantie van circulair bouwen en zetten we ons ambassadeurschap kracht bij. De komende jaren brengen we het circulair bouwen nog actiever onder de aandacht van opdrachtgevers. Vanuit de specifieke situatie en vraagstelling maken we ons sterk voor een circulaire leefomgeving.”
